سوالات فلسفه پیش دانشگاهی

- فصل اوّل

1-     مابعد الطبیعه را تعریف نموده و سپس توضیح دهید تفاوت « فلسفه » با سایر علوم در مطالعه ی موجودات در چیست؟

2-    موضوع و مدار همه ی بحث های مابعدالطبیعه چیست؟ توضیح دهید.

3-    روش وهدف مابعد الطبیعه را مختصراً توضیح دهید.

4-    با توجّه به هدف مابعدالطبیعه در تعریف فلسفه چه گفته اند؟

5-    چه نوع نگرشی نسبت به  زندگی و جهان باعث می شود که در آستانه ی تفکّر فلسفی قرار بگیریم؟ سخن افلاطون را نیز در این زمینه بنویسید.

6-    مقصود فلاسفه از« فطرت اوّل» و « فطرت ثانی» چیست؟ مختصراً توضیح دهید.

7-    آیا طرح مباحث وجودشناسی در معارف الهی واختلاف در تعابیر ماهیت فلسفی این مباحث را دگرگون می کند؟ توضیح دهید.

8-    سخن امام سجّاد (ع) را در باره ی سوره ی توحید و حدید بنویسید و سپس توضیح دهید مطالعات دقیق فلسفی وعرفانی در باره ی این سوره ها بیانگر چیست؟

9-    دو جبهه ی مختلفی که در میان عامّه در قبال مسائل ما بعد الطبیعه ی دین به وجود آمد نام برده، و نظرات هر جبهه را بنویسید.

10-   روش پیشوایان دین اسلام در برخورد با مسائل مابعدالطبیعه ی دین چگونه بوده است؟

11-   خاستگاه فلسفه ی اسلامی را در کجا باید جستجو کرد؟ چرا؟

12-  فلسفه ی اسلامی چگونه فلسفه ای است؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی- فصل دوّم

1-     مرکز نشو و نمای اندیشه های فلسفی کجا بود؟ و بعداً به کجا منتقل گردید؟

2-    دوران حکومت بنی امیه از لحاظ فکری و فرهنگی چه وضعیتی داشت؟

3-    دو واقعه ی مهمّی که خلافت بنی عباس به دنبال داشت و باعث دگرگونی اوضاع علمی شد، نام ببرید.

4-    « بیت الحکمة» توسط کدام خلیفه عباسی؟ و به توصیه ی  چه کسی؟  و در کجا تأسیس شد؟

5-    تأسیس « بیت الحکمة» چه تأثیری در علم وفلسفه داشت؟

6-    حنین بن اسحاق و پسرش اسحاق بن حنین، هرکدام بیشتر چه نوع کتاب هایی را ترجمه می کردند؟

7-    ابو بشر متّی بن یونس استاد کدام یک از فلاسفه بود؟ و کدام کتاب ارسطو را ترجمه کرد؟

8-    کتاب « اثولوجیا» اثر کدام فیلسوف است؟ وکدام یک از دانشمندان اسلامی آن را ترجمه کرد؟ و چه کسی آن را اصلاح نمود؟

9-    فلسفه ی اسلامی چگونه رسماً تأسیس شد؟ و به چه نامی معروف شد؟ و چرا؟

10-   متفکّران مسیحی قرون وسطی با افکار کدام فلاسفه آشنایی داشتند؟

11-   ترجمه ی آثار فلاسفه ی اسلامی( ابن سینا وابن رشد) چه تأثیراتی درمتفکّران مسیحی مغرب زمین داشت؟

12-  دانشمند معروف دانشگاه آکسفورد که بود؟ وتحت تأثیر کدامیک از دانشمندان اسلامی بود؟

13-  مورخّان فلسفه « مکتب اصالت عقل» اروپائیان را تحت تأثیر چه چیزی می دانند؟

14-  فلسفه ی مشاء در قرن ششم مورد انتقاد شدید چه کسانی قرار گرفت؟

15-  چه کسی و چگونه در قرن هفتم به احیای حکمت فارابی و ابن سینا پرداخت؟

16-  کتاب« محاکمات» از کیست؟ و موضوع آن چیست؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی- فصل سوّم

1-     فلسفه ی اسلامی در آغاز چگونه سرشتی داشت؟ وچرا؟ و به چه حکمتی معروف شد؟

2-    اصل واقیت مستقل از ذهن را توضیح دهید؟

3-    « مغایرت وجود و ماهیّت» را با ذکر یک دلیل و یک مثال توضیح دهید.

4-    موادقضایا (رابطه ی وجوبی، رابطه امکانی ، رابطه امتناعی) را با ذکر مثال تعریف کنید.

5-    مواد ثلاث (واجب الوجود، ممکن الوجود، ممتنع الوجود) را با ذکر مثال توضیح دهید.

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل چهارم

1-     کهن ترین مسأله فلسفه چیست؟ وچرا؟

2-    « رابطه ی علّیّت» و « علّت» را تعریف کنید.

3-    قبول صُدفه و اتّفاق و نفی قانون علّیت در جهان، مستلزم چه اموری است؟

4-    حادث و قدیم را در اصطلاح فلسفه وکلام تعریف کنید.

5-     ملاک نیازمندی معلول به علّت از نظر متکلمین چیست؟ استدلال آنها را در این زمینه توضیح دهید.

6-    ملاک نیازمندی معلول به علّت از نظر فلاسفه ی مشّاء چیست؟به اختصار توضیح دهید.

7-    « علّت تامّه» و « علّت ناقصه» را با ذکر مثال توضیح دهید.

8-    « علّت تامّه» و « علّت ناقصه» هر کدام چه نوع شرطی برای وجود معلول می باشند؟

9-    منظور از « اصل وجوب علّی ومعلولی» چیست؟  مختصراً توضیح دهید.

10-  معنای ضروری ولایتخلّف بودن نظام وجود چیست؟

11-  مقصود حکما از قاعده ی « الشّیء ما لم یجب لم یوجد» چیست؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

12- « اصل سنخیّت علّت و معلول» را با ذکر مثالی توضیح دهید.

13- چرا اصل علّیّت از سنخیّت انفکاک ناپذیر است؟

14- منظور از اینکه « تسلسل علل باطل است»، چه می باشد؟

15- دربرهان فارابی بر محال بودن تسلسل علل نامتناهی از چه اصلی استفاده شده است؟ برهان را نیز مختصراً توضیح دهید.

16- برهان وجوب و امکان( برهان سینوی) بر امتناع تسلسل علل نامتناهی را مختصراً توضیح دهید.

17- چرا ابن سینا برهان خود را بهترین برهان بر اثبات وجود خدا دانسته است؟

18-  اصول وقواعد عقلی را که برهان وجوب و امکان( برهان سینوی) بر آنها استوار است، بنویسید.

19- از سه اصل علّیّت»، « ضرورت علّی ومعلولی» و « سنخیّت علّت و معلول»، به ترتیب چه نتایجی استخراج می شود؟

20-  هدف از تحقیق و پژوهش در هر علمی چیست؟ و در چه صورتی به دست می آید؟

21- آیا تجربه و آزمایش،  به تنهایی می تواند به قانون علمی( کلّی وضروری) منتهی شود؟ چرا؟

22-« کلّیّت وضرورت» در قوانین علمی را درکجا می توان جست و جو کرد؟ توضیح دهید.

23- اصل علّیّت و فروع آن هر کدام چه کمکی در یافتن قوانین علمی می کنند؟

24- در چه صورت جایز است نتایج آزمایش وتجربه را به موارد تجربه نشده تعمیم داد؟

25- مراتب موجودات در نظام هستی را از نظر فلاسفه ی مشّاء مختصراً توضیح دهید.

26- منظور از « عقول» در حکمت مشاء چیست؟ و بر اساس جهان شناسی مشّایی عقول چه نقشی در جهان دارند؟

27- نتیجه ی قبول « اصل علّت غایی» در طبیعت از نظر حکما چه بوده است؟

28- اثبات « علّت العلل» و « غایت الغایات» در جهان هستی نشان دهنده ی چیست؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی- فصل پنجم

1- فارابی را از نظر« مقام فلسفی» و« شخصیّت اخلاقی و معنوی » هم پایه و همانند چه کسانی دانسته اند؟

2- چهارمورد از آثار مهم فارابی را نام برده وموضوع هرکدام را بنویسید.

3- به چه دلیل فارابی را مهمترین فیلسوف سیاسی اسلام دانسته اند؟

4- رابطه ی « سعادت » و « مدینه » را از نظر فارابی توضیح دهید.

5- « مدینه ی فاضله » را از نظر فارابی تعریف نموده و بنویسید او آن را به چه چیزی تشبیه می نماید؟مختصراً توضیح دهید.

6- دیدگاه فارابی در باره ی مدینه ی فاضله از کجا الهام گرفته است؟ توضیح دهید

7- ویژگی های رئیس مدینه ی فاضله را از دیدگاه فارابی بنویسید و به عقیده ی فارابی اعلا درجه ی سعادت بشری برای رئیس مدینه ی فاضله چیست؟

8- از دیدگاه فارابی « حقیقت سیاست » ( سیاست فاضله ) چیست؟ و چه تفاوتی با سیاست متداول در جهان امروز دارد؟

9- فارابی « مدینه ی جاهله » را چگونه توصیف می نماید؟

10-به چه جهاتی فارابی را « معلّم ثانی » نامیده اند؟ وعلّت حقیقی این شهرت کدام است؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل ششم

1-     چهار مورد از آثار ابن سینا را نام برده و موضوع هرکدام را بنویسید؟

2-    دو تن از شاگردان معروف ابن سینا را نام ببرید.

3-    از دیدگاه ابن سینا روش مطلوب برای تحقیق در عالم طبیعت جیست؟ وطبیعت در فلسفه ی او چگونه توصیف شده است؟

4-    مقصود ابن سینا از « عنایت» چیست؟ وچرا نظام این عالم نیکوترین نظام است؟

5-    از دیدگاه ابن سینا طبیعت شیء چیست؟ وچه هدفی را دنبال می کند؟

6-    دیدگاه ابن سینا در مورد آنچه ظاهراً شرّ و بدی به نظر می رسد چیست؟ با ذکر مثال توضیح دهید؟

7-   از نظر ابن سینا « علم حقیقی» یا « علم واقعی» به هر شیء چگونه علمی است؟ و این نوع شناخت چه تأثیری بر دانشمند حقیقی دارد؟

8-    « جهان شناسی» نزد ابن سینا چیست؟ وغایت و هدف آن چه می باشد؟

9-    مقصود ابن سینا از « عالم کبیر» و« عالم صغیر» چیست؟ رابطه ی بین آن دو را توضیح دهید.

10-  از دیدگاه ابن سینا منشأ کرامات و معجزات چیست؟ توضیح دهید.

11-  عشق به هستی را از دیدگاه ابن سینا توضیح دهید و از نظر او انس انسان و طبیعت نا شی از چیست؟

12- پیام حکمت الهی به علوم و فن آوری جدید چیست؟

13- مضمون سه رساله ی « حیّ بن یقظان»، « رساله الطیر» و « سلامان و ابسال» چیست؟

14- کتاب « منطق المشرقیین» اثر کیست؟ و منظور از فلسفه ی مشرقی و صورت ظاهری حکمت چیست؟

15- تأثیر ابن سینا در علوم وفلسفه ی اسلا می و علوم فلسفه ی مغرب زمین را بنویسید.

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل هفتم

1- فلسفه ی اسلامی از همان ابتدا با مخالفت چه گروه هایی روبرو شد؟ وچرا؟

2-« مکتب کلامی اشعری» چگونه نهضتی بود؟ طراح اصلی آن که بود؟ و هدف آن چه بود؟

3-« معتزله» در چه قرنی  پیدا شدند؟ و چه اعتقاداتی داشتند؟

4- چرا معتزله « کرام الکاتبین» و« کرامات اولیا» را انکار می کردند؟

5- اساس پیدایش مکتب کلامی اشاعره مبارزه با چه بود؟ و به تدریج با چه چیزی به مخالفت برخاست؟

6- چگونه همه ی شرایط لازم علمی ومعنوی برای مخالفت با فلسفه در « غزالی» جمع شده بود؟

7- کتاب « مقاصد الفلاسفه» و « تهافت الفلاسفه» از کیست؟ و موضوع هر کدام چیست؟

8- « ایرادات غزالی» چه تأثیری بر فلسفه مشّاء داشت؟

9- کتاب « تهافت التهافت» از کیست؟ وموضوع آن چیست؟

10-« چه کسی» انتقاد از فلسفه را وظیفه ی شرعی خود می دانست؟ و در این زمینه شرح بر کدام کتاب ابن سینا نوشت؟ و غزالی هدف او از نوشتن آن شرح چه بود؟

11-« ایردات غزالی و فخر رازی» چه تأثیری بر فلسفه ی مشّاء گذاشت؟ و زمینه ساز چه فلسفه ای گردید؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل هشتم

1- کتاب های سهروردی را به چهار دسته می توان تقسیم کرد، آن چهار دسته را نام برده و برای هرمورد مثالی ذکر کنید.

2-« روش اشراقی» در حکمت چگونه روشی است؟ و چه تفاوتی با «حکمت مشّاء» و « عرفان متداول» دارد؟

3- مدارج دانایی( کسانی که در جست و جوی معرفت هستند) را از نظر سهروردی توضیح دهید.

4- از دیدگاه سهروردی« حکیم متألّه» چه کسی است؟ وچه مقامی دارد؟

5- منابع حکمت اشراق را نام برده و مختصراً توضیح دهید.

6- به نظر سهروردی« حقیقت» چگونه امری است؟ منسوب به چیست؟ و او آن را به چه چیز تشبیه می نماید؟ و برتری اقوام بر یکدیگر از چه جهتی است؟

7- فلسفه ی سهروردی بر چه چیزی استوار است؟ و علّت نام گذاری آن به اشراق چیست؟

8- مقصود سهروردی از« مشرق»،« مغرب کامل» و« مغرب وسطی» در جغرافیای عرفانی چیست؟

9-  سهروردی از« واقعیّت اشیاء» به چه چیزی تعبیر می نماید؟ و تفاوت موجودات را در چه می داند؟ و از« ذات خدا» به چه عنوانی تعبیر می نماید؟

10- قاعده ی« امکان اشرف» را توضیح داده و استفاده ای که از این قاعده می شود نیز بنویسید.

11- مقصود سهروردی از« انوار قاهر»،« ارباب انواع» و« انوار مدبّر» در مراتب هستی چیست؟

12- طبقه بندی عالَم هستی در فلسفه ی سهروردی چه تفاوتی با مراتب هستی در فلسفه ی مشّاء دارد؟

13- آنچه در حکمت مشّاء، « رابطه ی علّیّت» میان موجودات خوانده می شود در حکمت اشراق به عنوانی تعبیر می شود؟ و آیا این دیدگاه رابطه ی علّیّت را نفی می کند؟

14-نظریه ی اشراق در شناخت راه را برای اتّحاد چه روش هایی فراهم کرد؟ و این مهم به برکت چه چیزی میسّر گردید؟

15- « علم حصولی» و « علم حضوری» را با ذکر مثال تعریف کنید.

16- « معلوم بالذّات» و« معلوم بالعرض» را با ذکر مثال تعریف کنید؟

17- از دیدگاه سهروردی « علم ما به نفس خود واحوال آن» چه علمی است؟ مختصراً توضیح دهید.

18- بنابر فلسفه ی سهروردی« سنگ بنای همه ی شناخت ها و آگاهی ها» چه علمی است؟ توضیح دهید.

19- « اشراق نفس» از نظر سهروردی چیست؟ وچگونه صورت می گیرد؟

20- سهروردی مراتب و درجات شناخت  و سیر انسان در مدارج معرفت را چگونه با مفاهیم مشرق و مغرب توضیح می دهد؟

21- مقصود سهروردی از« مشرق اصغر» و« مشرق اکبر» چیست؟ و چگونه انسان شایستگی صعود به مشرق های عالی تر پیدا می کند؟

22- مایه های عمده ی حکایات تمثیلی سهروردی را در کدام کتاب وی می توان یافت؟ وموضوع این کتاب چیست؟

23-اهمیّت فلسفه ی اشراق را از چهار وجه بیان کنید.

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل نهم

1-  روش حکمت مشّاء را با روش حکمت اشراق مقایسه نمایید.

2- برخورد های فکری عرفا و متکلّمان با فلاسفه چه تأثیراتی بر فلسفه ی اسلامی داشت؟

3- اختلاف مهم روش عرفا با روش فلاسفه ی اشراقی در چیست؟

4- تفاوت عارف با فیلسوف در چیست؟

5- مظهر و نماینده ی کامل عرفان اسلامی چه کسی است؟ و به چه لقبی معروف است؟

6- روش متکلّمان( کلامی) چه شباهت و تفاوتی با روش فلاسفه ی مشّاء دارد؟

7- استدلال معتزله در باره ی« ثواب آخرت» را مختصراً توضیح دهید.

8- اشکال حکما نسبت به متکلّمان در باره ی « حسن و قبح» چیست؟ و حکما هر یک از« کلام» و « فلسفه» را چه نوع حکمتی می دانند؟

9- دو تن از متکلمان بزرگ شیعی را نام ببرید و بنویسید کلام شیعی با چه کسی به اوج رسید وبیشتر رنگ فلسفی به خود گرفت؟

10- نقطه ی اتّصال جهار جریان فکری عالم اسلام چه مکتبی بود؟ و بنیان گذار آن چه کسی بود؟

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل دهم

1- بنیانگذار حوزه ی فلسفی اصفهان که بود؟ استاد کدام یک از فلاسفه ی بزرگ بود؟ و او را به چه لقبی خوانده اند؟

2- دلیل گوشه گیری صدرالمتألّهین شیرازی در دوره ای از عمرش را از زبان خود صدرالمتألّهین مختصراً بیان کنید.

3- چگونه صدرالمتألّهین به اشراق ربّانی رسید؟

4- چهار مورد از آثار و تألیفات سهروردی را نام ببرید؟

5- فلسفه ای که صدرالمتألّهین بنیان گذاشت، آن را چه نامید؟ و مشرب تحقیق او در آن چگونه بود؟ و چه تفاوتی با روش مشّاء و اشراق داشت؟

6- اختلاف نظر ملاصدرا  با متکلّمان در باره ی« عقل و دین» چه بود؟

7- مراحل چهارگانه ی سفر عرفا را نوشته  و از نظر ملاصدرا هریک معادل کدام مبحث فلسفی است؟ 

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل یازدهم

1-  آیا هر دو مفهوم« وجود» و« ماهیّت» می توانند بیانگر اصالت و واقعیّت شیء باشند؟ مختصرآ توضیح دهید.

2-  طرفداران« اصالت وجود» و« اصالت ماهیّت»، هرکدام در باره ی وجود و ما هیّت چه عقیده ای دارند؟

3- نخستین بار چه کسی مسئله ی اصالت وجود و اصالت ماهیّت را مطرح کرد؟ و عقیده ی او در این زمینه چه بود؟

4- اشتراک معنوی مفهوم وجود را با ذکر مثال توضیح دهید.

5- نظریه ی« تشکیک وجود» ( وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت) را با ذکر مثال توضیح دهید.

6- نظر ملّا صدرا درباره ی ملاک نیازمندی معلول به علت چیست؟ مختصراً توضیح دهید.

7- « خداشناسی» در پرتو اصول حکمت متعالیه را توضیح دهید.

8- « جوهر و عَرَض» را با ذکر مثالی برای هرکدام تعریف کنید.

9-  حکمای پیش از ملّاصدرا حرکت را درجوهر ممکن می دانستند یا در عَرَض؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

10- بنا بر نظر حکمای پیش از ملّاصدرا لازمه ی فرض حرکت در جوهر چیست؟

11- صدر المتألّهین، انکار حرکت جوهری را از آثار چه عقیده ای می داند؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

12- « موجود ثابت» و « موجود متغیّر» را از نظر ملّاصدرا تعریف کنید.

13- « حرکت جوهری» را از نظر ملّاصدرا مختصراً توضیح دهید.

14-«  وجود جهان» و « وجود انسان» در پرتو حرکت جوهری چگونه وجودی می باشد؟

15- بر اساس حرکت جوهری هدف و غایت جهان چیست؟  

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل دوازدهم

1- دو اثر فلسفی از علامه ی طباطبایی نام ببرید.

2- کتاب « اصول فلسفه و روش رئالیسیم» از کیسیت؟ و پاورقی های آن را چه کسی نوشته است؟ و موضوع این کتاب چیست؟

3- « فلسفه ی نظری» و« فلسفه ی عملی» را تعریف نموده و اقسام هرکدام را نام ببرید.

4- چرا حکمای پیشین برای عقل دو قوّه قائل بودند؟ مختصراً توضیح دهید.

5- چگونگی شکل گیری« ادراکات اعتباری» از نظر علّامه ی طباطبایی را با ذکر مثال توضیح دهید.

6- علامه طباطبایی براى نفس انسان، دو قوّهﻯ جدا گانهﻯ عقل، قائل است یا یک قوّه؟ مختصراً توضیح دهید.

7- رابطه ی « هست ها و بایدها» را از نظر فلسفه ی جدید غرب توضیح دهید.

8- علامه طباطبایی ریشه ی ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری را چه می داند؟ آن را توضیح داده و اختلاف آن را با نظریه ی    فلسفه ی جدید غرب بیان کنید.

9- از دیدگاه علامه طباطبایی قبول چه امری در مورد انسان، نقطه ای است که « هست ها» را به« بایدها» مرتبط می سازد؟ مختصراً توضیح دهید.

10- نظر فلسفه ی جدید غرب در باره ی « اصل علّیّت» چیست؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

11- نظریه ای که عقلی بودن اصل علّیّت را انکار می کند، اعتقاد عمومی به اصل علّیّت را ناشی از چه می داند؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

12- دو انتقاد وارد بر نظریه ی فسفه جدید غرب که ریشه ی اعتقاد به اصل علّیّت را به تعاقب دو حادثه می داند، بنویسید.

13- کیفیّت پیدایش اصل علّیّت در ذهن را از نظر علامه طباطبایی توضیح دهید.

14- علامه طباطبایی نشان می دهد که مصادیق چه مفاهیمی را با علم حضوری در نفس خویش می یابیم؟ و چگونه باعث تحکیم علم حصولی می شود؟

15-سه مورد از تألیفات عرفانی امام خمینی(ره) را نام ببرید

مهمّ ترین سوالات فلسفه پیش دانشگاهی – فصل سیزدهم

1- حیات یک ملّت در گرو چیست؟ و در چه صورت یک ملّت هویت خود را از دست می دهد؟

2- در چه صورت فرهنگ یک ملّت دستخوش زوال می گردد؟

3- انگیزه اصلی خاورشناسان در پزوهش خود چه بوده است؟

4- چرا خاورشناسان از به کار بردن لفظ « فلسفه اسلامی» پرهیز می کنند و آن را « فلسفه ی عربی» می خوانند؟

5-  سنّت فلسفی اسلامی نسبت به نگرش به جهان چیست؟

6- ویژگی های سنّت فلسفی اسلامی را نام ببرید و مخصراً توضیح دهید.

7- مهم ترین پیام و ویژگی سنّت فلسفی اسلامی چیست؟ توضیح دهید.